Οικονομία

Αλλαγές στο επίδομα ανεργίας: Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι

Ποιοι μπορεί να παίρνουν 1.300 ευρώ τον μήνα. Πόσο θα είναι το "σταθερό" ποσό του επιδόματος. Ο ρόλος των ετών ασφάλισης, των μισθών και η διάρκεια της επιδότησης. Τι ισχύει για τις "προσαυξήσεις".

Άκουσε το άρθρο

 

 

Η ριζική αναμόρφωση που έρχεται στη δομή του επιδόματος ανεργίας, με το νέο σύστημα να λειτουργεί θετικά, για όσους εργάζονταν πολλά χρόνια κατά τα οποία κατέβαλλαν υψηλές εισφορές, γιατί αμείβονταν με υψηλούς μισθούς, αφού βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης θα προσεγγίζει ακόμη και τα 1.300 ευρώ το μήνα.

Ακόμη και όσοι από τους νέους άνεργους απολυθούν εντός του πρώτου τριμήνου του 2025 από την εργασία τους, μετά από έως 3 χρόνια απασχόλησης και αμοιβής με τα κατώτατα όρια, κι επιλεγούν με τυχαίο αλγόριθμο για το νέο επίδομα ανεργίας, αυτό, με σημερινούς όρους, θα φθάνει έως και τα 648 ευρώ το μήνα, για τους τρεις πρώτους μήνες και θα βαίνει μειούμενο τους επόμενους.

Για μερικώς απασχολούμενους όμως, που εκ των πραγμάτων αμείβονται με μισθούς κάτω από τον κατώτατο, το επίδομα θα είναι ιδιαίτερα χαμηλό. Όχι άμεσα, όμως. Κατά την πιλοτική εφαρμογή δεν θα πέφτει κάτω από τα σημερινά επίπεδα των 509 ευρώ. Άλλωστε, το νέο πρόγραμμα θα «δοκιμαστεί» πρώτα σε περίπου 15.000 άνεργους και στη συνέχεια θα εφαρμοστεί στο σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων. Όπως λοιπόν ξεκαθαρίζει το υπουργείο Εργασίας, κατά την πιλοτική του εφαρμογή, η οποία και επιδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, «κανένας άνεργος δεν θα λάβει επίδομα, χαμηλότερο από το σημερινό». Στο μέλλον βέβαια, λιγότερα από τρία έτη ασφάλισης και μερική απασχόληση που οδηγεί σε χαμηλότερους του κατώτατου, μισθούς, θα έχουν ως αποτέλεσμα, σημαντικά χαμηλότερο επίδομα.

Η νέα αρχιτεκτονική του επιδόματος, έρχεται να ανατρέψει την ισχύουσα εδώ και 75 χρόνια λογική, πάνω στην οποία έχει στηθεί η επιδότηση ανεργίας. Πριμοδοτεί με ένα ανταποδοτικό σκέλος, όσους πριν καταστούν άνεργοι, είχαν εργαστεί για σημαντικά μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να γίνεται δικαιότερο και ανταποδοτικότερο. Στον αντίποδα, για όσους εργάζονται περιστασιακά, με μερική απασχόληση και χαμηλούς μισθούς, το νέο επίδομα, στην πλήρη εξέλιξή του, θα ξεκινά χαμηλότερα από το ισχύον σήμερα επίδομα, και θα βαίνει μειούμενο με την πάροδο των μηνών

Αναλυτικά, βάσει της υπουργικής απόφασης που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ, το νέο επίδομα ανεργίας της ΔΥΠΑ «σπάει» σε τρία μέρη:

• Το «σταθερό» αφορά όλους τους δικαιούχους, δηλαδή εκείνους που έχουν τουλάχιστον 7 μήνες απασχόλησης στο τελευταίο 14μηνο
• Το «μεταβλητό» αφορά όσους έχουν πάνω από 4 έτη ασφάλισης και έως 20, ενώ
• Το «προσαυξημένο» αφορά όσους έχουν έμμεσα ασφαλισμένα μέλη και κυρίως τις μονογενεϊκές οικογένειες.

Προσοχή όμως. Ημέρες ασφάλισης που έχουν ληφθεί υπόψη για την ένταξη στην επιδότηση ανεργίας, δεν θα λαμβάνονται εκ νέου υπόψη σε επόμενη επιδότηση. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος βρεθεί εκτός αγοράς εργασίας για δεύτερη, ή επόμενη φορά, οι προϋποθέσεις για την λήψη μόνο του σταθερού ή και του μεταβλητού ποσού επιδόματος, θα μετράνε από την πρώτη μέρα εργασίας, μετά το τέλος ή την διακοπή του προηγούμενου επιδόματος.

Το πιλοτικό πρόγραμμα ανεργίας θα εφαρμοσθεί για έως 16 μήνες σε περίπου 15.000 δικαιούχους που θα επιλεγούν τυχαία, εντός του πρώτου τριμήνου του 2025.

Όροι και προϋποθέσεις

1. Το «σταθερό» μέρος του επιδόματος θα χορηγείται σε όσους έχουν πραγματοποιήσει 175 ημέρες ασφάλισης (7 μήνες εργασίας), με εισφορές υπέρ του κλάδου ανεργίας της ΔΥΠΑ κατά τους 14 μήνες που προηγούνται της απόλυσης. Οι 2 μήνες πριν από τη λήξη της εργασιακής σχέσης δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των απαιτούμενων ημερών.

Το ύψος της πιλοτικής επιδότησης ανεργίας κατά το σταθερό μέρος αυτής, εξαρτάται από τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών των δικαιούχων κατά τη διάρκεια του κρίσιμου 14μηνου, και θα βαίνει μειούμενο ανά τρίμηνο επιδότησης κατά το πρώτο 12μηνο αυτής και ανά 6μηνο επιδότησης κατά το δεύτερο 12μηνο.

Συγκεκριμένα, το ύψος της επιδότησης υπολογίζεται ως εξής:

Για δικαιούχους με μέσο όρο μηνιαίων αποδοχών ίσο ή μεγαλύτερο από τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, το ημερήσιο επίδομα ισούται με το:

• 70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου (ΝΚΗ), κατά το πρώτο τρίμηνο της επιδότησης, ήτοι 648 ευρώ (με τα σημερινά δεδομένα).
• 60% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το δεύτερο τρίμηνο της επιδότησης, ή 556 ευρώ
• 50% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το τρίτο τρίμηνο της επιδότησης, ή 463 ευρώ
• 40% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το τέταρτο τρίμηνο της επιδότησης, ή 370 ευρώ
• 30% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το πρώτο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης, δηλαδή 278,25 ευρώ το μήνα
• 20% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το δεύτερο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης, δηλαδή 185,35 ευρώ.

Αντίστοιχα είναι τα ποσοστά του ημερομισθίου που ισχύει ανά τρίμηνο και για τους δικαιούχους με μέσο όρο μηνιαίων αποδοχών χαμηλότερο από τον νομοθετημένο κατώτατο (μερική απασχόληση).

Το «μεταβλητό» σκέλος του επιδόματος θα χορηγείται σε όσους έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 900 ημέρες ασφάλισης με εισφορές υπέρ του κλάδου ανεργίας της Δ.ΥΠ.Α. κατά τα 4 χρόνια που προηγούνται της λήξης ή λύσης της εργασιακής σχέσης κι έχουν κατά το κρίσιμο αυτό διάστημα αποδοχές ίσες ή ανώτερες κατά μέσο όρο από τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό. Το μεταβλητό μέρος της επιδότησης χορηγείται κατά το διάστημα που χορηγείται και το σταθερό μέρος και έως 12 μήνες κατ’ ανώτατο όριο.

Το ύψος δε, της πιλοτικής επιδότησης ανεργίας, όπως σημειώνει το Euro2day.gr θα εξαρτάται από τον αριθμό των ετών του ασφαλιστικού βίου των δικαιούχων που καταμετρώνται από το 4ο και έως το 20ο έτος ασφάλισης και από τον μέσο όρο των αποδοχών τους, κατά τα έτη αυτά. Το ανώτατο όριο που μπορεί να φθάσει το επίδομα ανεργίας στην περίπτωση που κάποιος θα λάβει τόσο το σταθερό όσο και το μεταβλητό σκέλος, είναι τα 1.298 ευρώ το μήνα, για τους πρώτους τρεις μήνες της επιδότησης.

Τέλος, το «πρόσθετο» σκέλος, θα ενσωματώνει οικονομικές ενισχύσεις λόγω εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα για τις οποίες δεν προβλέπεται κάποια αλλαγή σε σχέση με τα όσα ισχύουν και σήμερα, ενώ θα προβλέπονται –κι εδώ είναι το καινοτόμο σημείο- προσαυξήσεις λόγω προστατευόμενων μελών και μονογονεϊκότητας.

Συγκεκριμένα, η πιλοτική επιδότηση ανεργίας θα προσαυξάνεται με τη χορήγηση του πρόσθετου μέρους, το οποίο απαρτίζεται:

1. Από προσαυξήσεις εμμέσων ασφαλισμένων μελών ως εξής: 1) 40 ευρώ για ένα μέλος και 2) 20 ευρώ για κάθε επόμενο μέλος.
2. Από προσαύξηση ύψους 40 ευρώ για την ιδιότητα του γονέα μονογονεϊκής οικογένειας
3. Από τις οικονομικές ενισχύσεις λόγω εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα που ισούνται με 3 ημερήσια επιδόματα ανεργίας σταθερού μέρους, για κάθε πλήρη μήνα επιδότησης. Οι προσαυξήσεις για τα έμμεσα ασφαλισμένη μέλη και τις μονογονεϊκές δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν μηνιαίως αθροιστικά τα 100 ευρώ.

Οι προσαυξήσεις για τα έμμεσα μέλη και τις μονογονεϊκές οικογένειες καταβάλλονται μηνιαίως, η δε προσαύξηση για τις γιορτές καταβάλλεται κατά τις περιόδους εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα.

Το άθροισμα του σταθερού, του μεταβλητού και του πρόσθετου μέρους της πιλοτικής επιδότησης ανεργίας δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνει μηνιαίως το διπλάσιο του μηνιαίου επιδόματος που αντιστοιχεί στο πρώτο τρίμηνο του σταθερού μέρους αυτής, ήτοι τα 1.298 ευρώ.

Η μέγιστη διάρκεια χορήγησης του σταθερού μέρους της επιδότησης είναι 24 μήνες.